تست هوش ریون یا آزمون هوش ریون یکی از تست­ها و شیوه­ های معمول جهت سنجش میزان هوش بهر ، IQ در دنیا است.

در ایران هم سالیان طولانی است که آزمون هوش ریون جهت اندازه­گیری هوش بهر ، IQ دانش آموزان در دوره­های گوناگون سنی به کار گرفته می­ شود و یکی از ادوات و روش­های اصلی کارشناسان جهت سنجش IQ بچه­ ها در رده­ های سنی کوچک و بزرگ می­باشد. این تست که در سال ۱۹۳۸ به وسیله­ ی پن روز و ریون تهیه و ایجاد گردیده است ، از ۶۰ پرسش تصویری و از ۵ مجموعه­ی ۱۲ تایی A , B , C , D ,E تدوین و ساخته شده است.

آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون که به گونه­ی تصویری عرضه می­گردد یکی از مستندترین آزمون­های سنجش هوش اشخاص به شمار می­آید که اصل و مبنای آن عرضه تصاویر تجریدی و ذهنی می­باشد که در ضمن آن ­میزان هوش اشخاص اندازه­گیری خواهد شد.

به سبب آسان بودن به کارگیری و تحلیل و تشریح آن و همچنین وابسته نبودن آن به کلام و توانایی­های گفتاری و مطالعه و نوشتن افراد ، آزمون­های ماتریس از استفاده­ی میسر و قابل اجرای وسیعی برخوردارند. آزمون هوش ریون سیاه و سفید ، همچون آزمون سنجش هوش در جامعه­ای کلی ، هم برای افراد بزرگسال و هم بچه­ ها و نوجوانان ، جهت تست هوش آزمایی برای استخدام ­های کاری و جهت سنجش کلینیکی نظیر اوتیسم مورد استفاده قرار می­گیرد.

آزمون روان سنجی ریون جهت سنجش هوش بهر رده ی سنی ۵ تا ۶۵ سال تهیه گردیده اما مطلوب­ترین استفاده از تست هوش ریون برای رده­ی سنی ۱۰ تا ۱۸ سال می­باشد ، از این رو تست هوش آزمایی ریون جهت اندازه گیری رشد و نموی مغزی بچه ­ها در رده­های سنی دبستان تا دبیرستان بهترین کاربرد را دارد. در آزمون ماتریس پیشرونده برای کودکان برخلاف آزمون هوش ریون سیاه و سفید بزرگسالان از تصاویر و پرسش­های رنگی مختلفی جهت گیرایی و جذابیت فراوان­تر استفاده شده است.

آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون برای نوجوانان :

در آزمون هوش ریون برای نوجوانان غالباً ۶۰ پرسش تصویری در دسترس فرد قرار گرفته که این سوالات تصویری معمولاً از نوع اشکال هندسی می­ باشد. بعد از جواب دهی به پرسش­ها ، میزان بهره هوشی ، IQ شخص معین و اعلام می­ گردد.

در آغاز آزمون ، پرسش­های آسان­تری طراحی شده و اندک اندک پرسش­ها دشوارتر و مشکل­تر خواهد شد. بدین سبب است که این آزمون اغلب برای اشخاص رده­ی بیشتر از ۸ سال مورد استفاده و مطلوب­تر می ­باشد. هر قسمت از پرسش­ها غالباً یک شکل ناتمام است که می­بایست به وسیله  انتخاب شخص کامل گردد. هنگامی که قسمت صحیح شکل کشف و انتخاب شد آن را در قسمت مورد نظر جای داده و بدین گونه ، پرسش­ها کامل و پایان می­یابد.

تست هوش ریون برای بزرگسالان :

آزمون هوش ریون با ماتریس پیش رونده ، یک تست هوش سنجی تحلیلی می­باشد که به صورت وسیعی کاربرد داشته و از درجه امتیاز و برجستگی بالایی برخوردار است.

ولی این مسئله تایید گردیده است که آزمون ریون متقضی اشخاص بزرگسالی که به صدمات مغزی مبتلا می ­باشند نبوده و برای آنان استفاده­ای نخواهد داشت چرا که آزمایش­های کلینیکی روشن ساخته ­اند که تست هوش ریون در اشخاص دچار صدمه مغزی برآیند فراخوری نداشته و اطلاعات درستی را ارائه نخواهد داد. بعد از ساماندهی برآیندها و آنالیز آن­ها ، همه­ ی نکات مطرح می ­گردد و درستی و سندیت آن برای فرد تشریح و تفسیر خواهد شد. بدین سان ، حاصل و نتیجه این آزمون هوش سنجی تا حد زیادی کارآمد بوده و ارزیابی دامنه­ی خطای آن در درجه­ی پایینی قرار گرفته است.

انجام آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون :

این ماتریس­ها یا مجموعه تصاویر تجریدی و ذهنی یک پیوستگی سنجیده و استدلالی را ایجاد می­کنند  و با سطح سختی و پیچیدگی رو به بالایی طراحی شده­اند که بهره هوشی اشخاص را به نحو مطلوبی به چالش خواهند کشاند. این آزمون هوش سنجی ، تست و شیوه­ای جهت سنجش کارکرد و بازده غیرزبانی ، تجریدی و بینش اشخاص است که روال هدفمندی را پی می­گیرد تا به مقصود مورد نظر دست یابد.

جهت انجام آزمون ریون یا تست هوش ریون نخست مثال­ها و مدل­هایی از پرسش­های تصویری به جهت ارشاد و آشنایی فرد با روال آزمون به وی نشان داده می­شود تا به شیوه­ی کشف و انتخاب جواب درست واقف گردد. آنگاه از وی تقاضا می­شود تا در چارچوب زمانی مشخص شده جواب­های صحیح را کشف و انتخاب نماید. ۶۰ پرسش تصویری آزمون هوش ریون به این صورت است که باید از بین ۸ تصویر مجزای ارائه شده ، تصویر و گزینه­ای را گزینش نموده که تصویر ماتریس پرسش موردنظر را کامل نماید. پرسش­ها و جواب­های ارائه شده تماماً به شکل غیرزبانی و تصویری است.

با استفاده از امتیازات و نتایج تحصیل شده از این تست هوش ریون میزان هوش بهر ، IQ آزمودنی مشخص و اعلام می­شود. لازم به ذکر می­باشد که سن شخصی که آزمون را انجام و کامل می­نماید در سنجش میزان ضریب هوشی اهمیت بسیاری دارد. جواب آزمون دهنده به پرسش­ها چه صحیح و چه غلط ذکر گردد ، غالباً اشخاص با ضریب هوشی پایین قادر نیستند ۵ سوال نخست را پاسخ دهند.

اشخاص با ضریب هوشی میانه در پاسخ دهی به ۵ سوال نخست با دشواری مواجهه نمی­شوند و جواب دهی غلط آنان از سوال­های دهم به بعد رخ می­دهد و میان آنان اندک فردی یافت می­ شود که قادر باشد دو سوال پایانی را پاسخ دهند. اشخاص طبقه ی باهوش غالباً به بیشتر سوالات آزمون پاسخ صحیح خواهند داد.

اشخاص با انجام آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون برطبق نمرات یا ضریبی که کسب می­نمایند در هفت رده و گروه مختلف قرار می­ گیرند که عبارتند از:

  1. طبقه­ی نابغه با هوش بهر بیش از نمره­ی ۱۲۷
  2. طبقه برهوش با هوش بهر بیش از نمره­ی ۱۲۰
  3. طبقه باهوش با هوش بهر بیش از نمره­ی ۱۱۰
  4. طبقه متوسط با هوش بهر بیش از نمره­ی ۹۰
  5. طبقه متوسط رو به ضعیف با هوش بهر بیش از نمره­ی ۸۰
  6. طبقه مرزی با هوش بهر بیش از نمره­ی ۷۳
  7. طبقه عقب مانده و مرزی ضعیف با هوش بهر کمتر از نمره­ی ۷۳

نکاتی در خصوص تست هوش ریون

  • تست هوش سنجی ریون یک هوش آزمایی تخمینی و برآوردی می ­باشد و میزان و طراز بهره هوشی ، IQ را مورد سنجش قرار می­دهد. از این رو نبایست در ارتباط با نمرات و برآیند آن برخورد و رویکردی متعصبانه و تبذیری داشت.
  • این سنجش هم به گونه­ی انفرادی و هم به صورت جمعی قابل اجرا خواهد بود.
  • محدوده­ی زمانی جهت جوابگویی به همه­ی پرسش­ها ۴۵ دقیقه لحاظ شده است که بعد از پایان وقت مقرر دیگر آزمون از اعتبار برخوردار نیست. از این رو احتیاج به اجرای دوباره­ی تست در زمانی دیگر خواهد بود.
  • آزمون هوش سنجی ریون یا تست هوش ریون از میان انواع آزمون­های بااعتباری نظیر بینه و وکسلر ، به سبب انطباق و هم پایگی باطنی بایسته پرسش­های آزمون از اعتبار بسیاری بهره­مند است که با بهره­گیری از قواعد و معیارهای بایسته و آنالیز آماری پرسش­ها و ارزیابی آن­ها بهره هوشی آزمودنی به دست می­آید. افزون بر این میان آزمون هوش ریون و استعدادها و مهارت­های هوشی و تجریدی شخص وابستگی فراوانی وجود دارد.
  • در آزمون ریون یا تست هوش ریون و فازهای اجرای آن ، هیچ نوع مرکزیتی بر تفاوت­های فرهنگی و نژادی و اجتماعی وجود نداشته از این رو در این آزمون هوش سنجی فقط ، فاکتور وراثتی هوش ، بدون لحاظ نمودن مکان و جو و وضعیت زندگی و یا فرهنگ افراد ، مورد سنجش قرار می­گیرد.
  • مضمون پرسش­های آزمون هوش سنجی ریون یا تست هوش ریون متضمن تحلیل و استنباط فکری جهت یافتن کلیات و استدلال غالب و موجود بر پیوستگی­های قسمت­های مختلف الگوهای ماتریس­هاست ، از این رو این آزمون اساساً هوش سیال را مورد سنجش قرار می­دهد. (این هوش توانایی و قابلیت­های فراگیری باطنی و فطری هر شخص می­باشد که به معلومات ، مدرک تحصیلی و سابقه و وضعیت اشخاص ارتباطی ندارد.)
  • یکی از مراحل اصلی و بااهمیت در اجرای آزمون­های هوش سنجی تحلیل و امتیازدهی آن­ها می­باشد. در اجرای هر آزمون هوشی قواعد و مقیاس­های ویژه­ای حاکم است که می­بایست به طور دقیق در زمان اجرای آزمون رعایت گردد. از سوی دیگر عملکرد و حاصل تست هوش ریون می­بایست به وسیله­ی یک شخص کارشناس که در این زمینه تجربه و دانش لازم را دارد آنالیز گردد. در صورتی که این آزمون­ها با کوچکترین نقص و یا بدون علم لازم اجرا گردد حاصل و بازده آن نامعتبر و ناموثق خواهد شد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد تست هوش کودک به این صفحه مراجعه نمایید.

کودک باهوش | ویژگی های کودک باهوش | تربیت کودک باهوش

هوش کودک