لغت IQ مختصر شده ی واژه های Intelligence Quotient یا همان هوش بهر می باشد. هوش بهر مدت های طولانی است که در قالب آزمون مورد سنجش قرار می گیرد و نمایان می سازد توانمندی و قابلیت های هر شخص در مقایسه با دیگر افراد به چه میزان می باشد.
آزمون های IQ سنج نمرات نرمال و معیاری دارند که حد متوسط آن نمره ی ۱۰۰ است. در اغلب تست های IQ عدد به دست آمده میان ۹۰ تا ۱۱۰ هوش میانگین شخص را نمایان می سازد. عدد بیشتر از ۱۳۰ هوش پیشرفته و برتر فرد را نمایان می سازد و عدد کمتر از ۷۰ نمایانگر مشکلات و ناتوانی های ذهنی شخص است.
تست IQ هم مشابه سایر آزمون ها درباره ی رده ی سنی کودکان متمایز خواهد بود ، چرا که اختلاف سنی افراد امکان دارد تحولاتی را در حاصل و عملکرد این آزمون ها سبب گردد.
سنجش هوش با آزمون های IQ:
آزمون IQ چه چیزی مورد سنجش قرار می گیرد؟
جواب به این پرسش براساس آن چیزی که کارشناسان و روان شناسان اظهار نموده اند این است که این آزمون ها قادرند توانمندی و مهارت شخص را در رویارویی با رفع و پاسخگویی به قضایا و مسائل و به علاوه حفظ و به کارگیری داده های به دست آمده اظهار و روشن سازند. این تعریف به طور رقیق بدین معنی ست که شخص تا چه اندازه قادر است آنالیزگر باشد ، قضایا و مشکلات را تحلیل و به جواب برسد ، مهارت ایجاد رابطه میان علت ها و معانی و پنداره ها را داشته باشد و داده ها را سریع درک و استنباط و در مغز ثبت و نگه داری نماید.
به طور کلی تست IQ در چند حیطه قادر است اجرا گردد:
- توانمندی و مهارت درک و شناسایی حجم ها و فضاها: مهارت و قابلیت این که شخص قادر باشد شکل ها و اندازه ها و فضاها را با تسلط و تبحر استفاده و به کار بگیرد و حجم و شکل آنان را ادراک و استنباط نماید.
- توانمندی و مهارت منطقی و ریاضیاتی: مهارت در پاسخگویی و تحلیل مسائل و به کارگیری دلیل و استدلال.
- توانمندی و مهارت زبانی: مهارت در کامل نمودن عبارت ها و به خاطر سپردن واژه ها هنگامی که کلمات حذف می شوند.
- توانمندی و مهارت دیداری و شنیداری: مهارت و قابلیت فرد در به خاطر سپردن تصاویر ، شکل ها و اجسامی که پیشتر دیده و شنیده است.
پرسش ها و تست های IQ مربوطه در هر یک از این حیطه ها قادر است مهارت و قابلیت های شخص را در یک حوزه معلوم سازد ولی شماری از روان شناسان براین باورند که این رشته ها قادرند مهارت و قابلیت های عمومی حافظه و مغز را مشخص سازند. بعضی از اشخاص در برخی از این حیطه ها و مهارت ها عملکرد خوب تر و جواب دهی عالی تری دارند و در برخی دیگر عملکرد و نتیجه ی پایین و ضعیفی را به دست می آورند.
نظر به این که تست IQ برحسب درک و استنباط شما از مفاهیم و موضوعات می باشد و به اطلاعات و دانسته های فرد مربوط نیست زیرا فراگیری و آموزش قادر نیست مددی به افزایش و بیشتر شدن میزان IQ فرد بکند. فراگیری خدمات آموزشی تنها قادر است به فعالیت ها و کنش های ذهنی فرد یاری و مدد برساند. پژوهش ها نمایان ساخته که زیادبودن میزان بهره هوشی غالباً به علل وراثتی مربوط می باشد تا مولفه ها و علل محیطی. ولی آن چیزی که همه ی کارشناسان بر آن باور دارند این است که آموزش و فراگیری مسائل در طی مدت های مشخصی قادر است در افزایش کارایی ذهن نقش عمده و با اهمیتی ایفا نماید.
آیا می توان ضریب هوشی یا IQ را افزایش داد؟
برخی از مشاهدات نمایان کرده که بچه هایی که در دوره های جنینی و نوزادی و پیش از دبستان از لحاظ تغذیه ای و آموزشی به گونه ای ویژه رشد و بزرگ شده اند از مهارت ها و قابلیت های ذهنی و هوشی بیشتری برخوردارند و در سال های اولیه مدرسه قادرند تمایزات و پیشرفت های زیادی را نسبت به دیگر هم سالان خود داشته باشند.
هوش اشخاص بزرگسال نیز با گذر و مرور زمان افزایش نخواهد یافت. نتایج و مطالعاتی وجود دارد که ثابت کرده است که آموزش و فراگیری شیوه های نوین و تازه و یا پاسخگویی به اشکال و اقسام بازی های و فعالیت های ذهنی قادر است ظرفیت و قابلیت های ذهن را افزایش دهد ولی هیچ کدام از این روش ها دائمی نبوده و قادر نبوده اند عملکرد و نمره آزمون هوش اشخاص را افزایش دهند.
انواع تست های IQ
- تست هوش وکسلر: یکی از اصلی ترین و بهترین و قابل استفاده ترین تست ها در اندازه گیری و ارزیابی هوش بهر کودکان و بزرگسالان می باشد.
- تست هوش آدمک (گودیناف): تست و سنجش رسم و نشانه گذاری آدمک از تست ها و سنجش های بین المللی ، ساده و قابل اطمینان می باشد. مقصود اساسی این تست و سنجش ، مشخص سازی سن ذهنی و عقلی و هوش بهر رده های سنی پایین تر می باشد. این آزمون بیشتر برای بچه هایی که قادر نیستند حرف بزنند و یا زبان را تشخیص دهند کاربرد دارد. سن انجام این تست و سنجش رده ی ۳ تا ۱۳ سال می باشد.
- تست هوش ریون: تست هوش سنجی ماتریس های پیشرونده ریون یکی از مناسب ترین و عالی ترین تست ها جهت ارزیابی و تعیین هوش عمومی افراد است.
- تست نابسته به فرهنگ کتل: این تست جهت سنجش و تعیین هوش کلی افراد تدوین و تهیه گردیده است.
لازم به ذکر است که این ۴ آزمون از کاربردی ترین تست ها در سطح بین المللی و نیز در ایران می باشند. دیگر تست های IQ امکان دارد از لحاظ فرهنگی و عملی قابل استفاده و اجرایی نباشند.
نکاتی در خصوص تست IQ
اغلب کارشناسان و روان شناسان عقیده دارند که این آزمون ها قادر نیستند میزان خلاقیت ، مهارت های اجتماعی ، علم و بینش فرد را ارزیابی و مورد سنجش قرار دهند. اعتبار و سندیت این آزمون ها فقط به این است که قادر هستند مهارت های عمومی را که به میزان هوش ارتباط می یابد را اندازه گیری نمایند. هرچند نمونه های فراوانی وجود دارد که ثابت کرده اند که اشخاص برخوردار از نمرات بالای آزمون های هوش قادر بوده اند در شغل و حرفه و تحصیل خود پیروز باشند ولی مثال های فراوانی نیز وجود دارد که خلاف این مطلب را نشان می دهد.
به عقیده روان شناسان هر تستی برخوردار از میزانی خطا می باشد. بدین معنی که برخلاف دقت و سندیت زیاد این آزمون ها امکان دارد نمرات و حاصل کسب شده به طور ۱۰۰ درصد صحیح نباشد. بدین علت در هنگام تشریح و گزارش نمرات و حاصل این آزمون ها ضروری می باشد اندکی احتیاط نمایید زیرا امکان دارد خطای تست موجب کاهش چند نمره ای آزمون شده باشد.
با آنکه آزمون های هوش سنجی بچه ها و افراد را در رده های گوناگونی طبقه بندی می نماید ، اما می بایست همواره توجه داشته باشید که اشخاص گوناگون با هوش بهر مختلف ، به طور کامل با یکدیگر تفاوت دارند و هریک تعالیم و مراقبت های ویژه خود را احتیاج دارند. به علاوه لازم به ذکر است که نمرات آزمون های هوش سنجی جهت پیش گویی و تدارکات ماحصل ها و موفقیت های آتی بچه ها تدوین و تهیه نگردیده است. از این رو هر نمره و حاصلی که از آزمون IQ کسب شد ، تلاش نمایید فرزندان خود را پیوسته در وضعیت ها و محیط های مناسب و عالی تعالیم علمی و فعالیت های آموزشی سوق دهید.
سایتهای جهانی انجام تست IQ
اگر تسلط کامل بر زبان انگلیسی دارید، می توانید از طریق سایتهای زیر تست هوش IQ انجام دهید.
موضوعات مرتبط :