زیاد صحبت کردن کودکان می تواند پررنگ ترین فرق بین بازیگوش بودن یا بیش فعال بودن آنها باشد، که این خوصوصیات را کودکانی که در دسته ی بیش فعالان هستند دارند.
در کل دنیا معمولا بچه ها نابسامانی شبیه به هم دارند و رایج است، مثل بیش فعالی و شیطنت.
آن دسته که جزء بیش فعالان شناخته میشن نسبت به دسته ی بازیگوش ها خیلی متفاوت هستند، آن هم بخاطر کارهای عجیب و دور از ذهنی که انجام می دهند.
وجود این دو اختلال دلایل زیاد و پیچیده ای دارد، ولی محققان ژنتیک را پر رنگ ترین دلیل می دانند.
پس اول باید سابقه خانوادگی را مد نظر داشت چون احتمال دارد کودک این اختلال را از طرف اقوام درجه یک به ارث برده باشد، ولی محیط خانواده و اجتماع هم نمی شود نادیده گرفت.
پدر و مادرها باید بر این باور باشند که برای تشخصیص وجود این اختلال اگر در سنین پایین اقدام کنند خیلی بهتر است و نباید بی اهمیت برخورد کنند. والدین از طریق روانپزشک، روان شناس یا کار درمانی و رفتار درمانی اقدام کنند.
تعریف بیش فعالی
کودکانی که هیجان و کنجکاویشان قابل کنترل نیست و شدید ابراز می کنند، شیطنت و تحرک ۲۴ ساعت شبانه روزشان زیاد است، سروصدای زیادی ایجاد می کنند و موقع تذکر و هشدار اطرافیان بسیار بی تفاوت هستند حتی پدر و مادر و ….. دچار اختلال بیش فعالی هستند.
والدین به این نکته باید توجه کنید اگر تکرار این اتفاقات زیاد باشد ( حداکثر ۶ ماه ) و در هر محیطی با آن مواجه شوید آن موقع می توان گفت که امکان دارد کودک شما بیش فعالی داشته باشد ولی باز هم نمی شود برچسب ۱۰۰% روی کودک زد.
علائم
ـ کودک معمولا با دست هایش بازی می کند و در جایش تکان می خورد.
ـ تحمل نشستن در کلاس را ندارد و کلاس را به هر بهانه ای ترک می کند.
ـ راه رفتن برایش بی معناست بیشتر می دود یا می پرد.
ـ بازی یا فعالیت های پر سروصدا انجام می دهد.
ـ به نظر می رسد کودک همیشه در حال حرکت است.
ـ بسیار پر حرف هست.
ـ نسبت به جزئیات کاملا بی توجه می باشد.
ـ این کودکان توانایی پیگیری یا اتمام کارها را ندارد.
ـ وسایل های خود را زیاد گم می کند.
ـ تخریبگر است.
ـ و ……..
تفاوت
باید این نکته را همیشه به خاطر داشته باشیم که نمی توان به شیطنت کودکان همیشه برچسب بیش‌فعالی زد زیرا کودکان بازیگوش انرژی بسیاری دارند و این باعث اشتباه والدین و اطرافیان می شود، ولی امکان ندارد که تحرک بیش از حد و نامتناسب با محیط، پرحرفی، نداشتن صبر و تحمل برای رسیدن به خواسته ها، انجام فعالیتهای خطرناک و خرابکاری، پرخاشگری، بد‌خوابی و… جزء مهم ترین علائم بیش‌فعالی نباشند.
کودک بیش‌فعال: از خوابیدن متنفر است چون مانع فعالیت های پرتحرک و تخریبگریش می شود.
معمولا تمام فعالیت های زمان بیداری را هنگام خوابیدن هم اجرا می کند و خوابش نا آرام است و راضی کردن آن برای به تخت خواب رفتن بسیار طاقت فرساست زیرا خستگی برایش بی معناست.
این بچه ها هیچ وقت آرام و قرار ندارند، از دیوار راست بالا می‌روند و دائم در حال حرکتند ، وسط حرف دیگران میپرند، دچار عدم توجه و تمرکزند، حواس پرت هستند و معمولا دچار افت تحصیلی می‌شوند، قابل کنترل نیستند و کارهای خطرناکی انجام می دهند و امکان دارد به خودشان یا دیگران صدمه بزنند.
در بسیاری از موارد، مادران در زمان بارداری یا بعد از تشخیص اختلال بیش فعالی در کودکشان به این موضوع اشاره می‌کنند که از دوران بارداری حس می کردند که حرکات و تکان خوردن های کودک عادی نیست و اصلا حالت طبیعی ندارد و به این نتیجه می رسند که ابتلا به این اختلال، وراثتی است ولی باز هم نمی‌توان آن را به طور کامل تایید کرد.
کودکمان فقط بازیگوش است؟
روانشناسان و مشاوران متخصص کودک و نوجوان، کودکانی را بیش فعال می دانند که از سن ۳-۲ سالگی خیلی بی قرارند و پر تحرکند یا مداوم اسباب بازی های خود را در مینیموم زمان ممکن تغییر می دهند و ثبات ندارند، پرخوری عصبی و بیش از حد دارند، علاقه شدیدی به نوازش نواحی بدنشان دارند مانند: پیشانی، پشت کمر و بالای لگن، حساسیت زیاد بویایی و پرهیز از خوردن غذاهای آب‌پز، و اینکه آن ها توانایی انجام حرکات منظم و هماهنگ در طولانی مدت را ندارند و اشتباه هاتشان از بی دقتی آنهاست.
معمولا به راهنمایی های دیگران اهمیت نمی دهند، وسایلشان را گم می کنند ناراحت و پریشان می شوند، فراموش کارند. کودکان بیش فعال فقط کارهای پر سر و صدا انجام می دهند و در حال حرکتند و رعایت نوبت برای آن ها معنا ندارد. برعکس در حالی که کودکان بازیگوش با این که کارها و بازی هایشان با سر و صدای زیادی همراه است ولی رفتار و برخورد و حرکاتشان به شکل بیمار گونه و غیر متعارف نیست.
باید دقت داشت که ممکن کودکان بازیگوش حین بازی کردن و سایر فعالیت ها به اطرافیان خود توجه نکنند یا حرف های سایرین گوش ندهند ولی حالت هایی که غیر متعارف باشد را از آنها نمی بینید که این موارد مربوط به سن کودک است و نهایت تا ۵ سالگی بطور کلی رفع می شود جای نگرانی نیست، در عوض کودکان بیش فعال این رفتار ها را به شکل بیمارگونه از خودشان نشان می دهند.
برای مثال : برای مدت زمان ۵ دقیقه هم نمیتواند فعالیت آرامی داشته باشند حتی نمیتواند نقاشی بکشند یا چیزی درست کنند اصلا تمرکز ندارند.
بروز نشانه ها از سه سالگی به بعد
رشد و تکامل سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) تا آخر سن سه سالگی کودک ادامه دارد و حتی این روند رشدی در قسمت‌هایی از مغز تا سنین بلوغ (سیزده تا پانزده سالگی) ادامه دارد. باید در این رنج سنی به تمامی نشانه های هشدار دهنده بیش‌فعالی و سایر انواع اختلالات رفتاری توجه و دقت کرد ولی هرگز نباید آنها را به عنوان علائم و نشانه های قطعی و برچسب نهایی اختلال در نظر گرفت.
* کودکان بیش فعال معمولا پر تحرک ، حواس پرت و پرحرفند
پرحرفی یکی از تفاوت ها بین کودک بازیگوش و بیش فعال ،که کودکان بیش فعال دارای همچین ویژگی ای هستند. کودکان بیش فعال معمولا خیلی وسط حرف شما میپرند و قابل کنترل نیستند، بدون اینکه از آن ها سوالی بپرسید حتی اگر مخاطب شما شخص دیگری باشد سریع پاسخ می دهد.
کودکان بیش فعال معمولا در محیط مدرسه در رفتار و ارتباط با همکلاسی های خود مشکل دارند و دائم در حال حرکت و
بی دقت هستند. بیشتر وقتشان در حال دویدن و بالا و پایین پریدن هستند و کنترل آنها بسیار سخت هست.
کودکان بیش فعال اکثرا قادر به تمرکز نیستند و در تکالیف مدرسه ، تماشای تلویزیون و ….. تمرکز ندارند و حواس پرت هستند . گاهی اوقات ممکن است دست به کارهای خطرناکی بزنند و به بتعث صدمه زدن به خود و دیگران شوند. صبر و تحمل برای رسیدن به خواسته های خود در کودکان بیش فعال بی معناست و ممکن شما شاهد پرخاشگری او باشید.
رفتارهای شلوغ کاری در کودکان:
میزان شلوغ کاری و شیطنت آمیزی در کودکان بیش فعال بیشتر از کودکان بازیگوش است و این امر باعث میشود از سر و کله ی همه بالا بروند و مدام وسط حرف بپرند و توانایی نشستن در یک جای ثابت را نداشته باشند و اطرافیان به شما بگویند که کودکتان بیش فعال است.
بهتر کار در این شرایط دانستن مشخصه اصلی بیش فعالی می باشد.
درمان فقط با دارو و رفتار درمانی
یکی از مهمترین مشکلاتی که در درمان بیش فعالی با آن مواجه ایم پیشنهادهای غیر علمی و غلط افراد ناآگاه اطرافمان هستیم که به غیر از موثر نیست، باعث می شوند تشخیص و درمان بموقع کودک، به تاخیر بیفتد و عوارض جبران‌ناپذیری به وجود بیاید و وضعیت بدتر از زمان حال شود.
درمان بیش‌فعالی با توجه به سن کودک زمان بر است و هر چه زودتر تشخیص داده شود، بهتر است. والدین باید بدانند بیش‌فعالی یک بیماری است و با بالا رفتن سن کودک بر طرف نمی شد. (شاید علائم کمتری دیده شود یا متفاوت باشد) باید توسط متخصص و با دارو و رفتار درمانی برطرف شود.
دقت کنید هر زمان پرتحرکی، مشکلات خواب و شیطنت و بازیگوشی بیش از حد در کودکتان نمایان شد حتما به یک روانپزشک کودک و نوجوان مراجعه کنید.
داشتن یک زندگی نرمال و سالم، تقویت محیط پر مهر و محبت خانوادگی و بودن در جمع گرم خانواده از مهمترین راه های پیشگیری یا کم شدن بیش‌فعالی در کودکانمان می باشد و به غیر اینها:
– حرکات ادراکی
– حرکتی در کار درمانی کودکان
– روش یکپارچگی حسی در کار درمانی کودکان
– بازی درمانی
– رفتار درمانی کنترلی از دیدگاه روان‌شناسی و توانبخشی شناختی
نیز می‌تواند بسیار مفید و تاثیرگذار در روند بهبودی کودک بیش فعال باشد.
موضوع مرتبط :
نوشته شیطنت کودک من یعنی بیش فعالی ؟؟؟ اولین بار در مرکز هوش کودک نیک. پدیدار شد.
