در این مقاله سعی داریم تا شما را با رشد کودک آشنا نماییم.

مقدمه رشد کودک

“رشد” به افزایش ساختاری اشاره دارد. این شامل تغییرات عددی در بدن (مانند وزن، افزایش قد) است. کودک نه تنها از نظر جسمی رشد می کند، بلکه در ساختار و اندازه مغز و اندام های داخلی خود نیز تغییر می کند.

در نتیجه رشد مغز، توانایی فزاینده ای برای یادگیری، یادآوری و قضاوت در کودک رخ می دهد. بنابراین، به موازات رشد جسمانی، کودک از نظر ذهنی نیز رشد می کند.

از سوی دیگر، “توسعه” شامل کیفیت و همچنین کمیت تغییرات است. مفهوم توسعه بیانگر یک پیشرفت منظم، هماهنگ و مستمر است. چهار ویژگی اساسی توسعه وجود دارد:

  1. پدیده ای پویا است.
  2. ژنتیک نتیجه فردیت است.
  3. فرآیند افزایش تشخص است.
  4. این یک فرآیند متوالی، منظم و متعادل است.

مشاهدات و مطالعات نشان می دهد که تمایلات و الگوهای رفتاری مشترک کودکان در دوره های رشد خاصی وجود دارد.

فرآیند توسعه؛

* توسعه حرکتی،

* رشد شناختی (ذهنی)،

* توسعه زبان،

* در زمینه های رشد عاطفی و اجتماعی، نرخ رشد بسته به سن متفاوت است.

بیشتر بدانید: آیا شیر مادر در رشد هوش کودک موثر است؟

دوره نوزادی (۰-۲ سن)

دوره ۰-۲ ماهه برای آموزش کودک اهمیت زیادی دارد، زیرا پایه های همه جنبه های رشد در این دوره گذاشته می شود. مهارت های حرکتی از سر تا پا و از مرکز بدن به بیرون رشد می کند.

رفلکس ها: نوزادان با مجموعه بزرگی از رفلکس ها متولد می شوند. رفلکس مکیدن، رفلکس جستجو، رفلکس بلع، رفلکس مورو، رفلکس بابینکسی، رفلکس گرفتن، رفلکس قدم زدن برخی از آنها هستند. اکثر این رفلکس ها در عرض ۳-۵ ماه پس از تولد فروکش می کنند.

رشد توانایی های حرکتی:

 توانایی های حرکتی نوزاد چندان چشمگیر نیست. دیده شده است که اولین توانایی کودک بالا بردن سر است، سپس می تواند از دست و بازو استفاده کند و در نهایت شروع به استفاده از پا و ساق پا می کند.

بدو تولد- وضعیت جنین را حفظ می کند.

ماه اول- او می تواند چانه خود را بلند کند.

ماه دوم – او می تواند قفسه سینه خود را بلند کند.

ماه سوم – در کشش های ناموفق یافت می شود.

ماه چهارم – با پشتیبانی می نشیند.

ماه پنجم – نشستن روی بغل و گرفتن اشیا.

ماه ششم – نشستن روی صندلی کودک و گرفتن اجسام گهواره ای.

ماه هفتم – می تواند به تنهایی بنشیند.

ماه هشتم – می تواند با کمک بایستد.

ماه نهم – می تواند به یک صندلی بایستد.

ماه دهم – کارها.

۱۱ ماهگی – می تواند با دست گرفتن راه برود.

۱۲ ماهگی – می تواند با در دست گرفتن یک شی و بالا کشیدن خود بایستد.

 ۱۳ ماهگی- می تواند چهار دست و پا از پله ها بالا برود.

۱۴ ماهگی – می تواند به تنهایی بایستد.

۱۵ ماهگی – می تواند به تنهایی راه برود.

رشد کودک

رشد کودک

مهارت گرفتن با دست

نوزاد ۶ ماهه سعی می کند با تمام دست شیء را بگیرد، حدود ۹ ماهگی رفتار گرفتن توسط تمام انگشتان انجام می شود و در ۲ سالگی فقط با انگشت شست و سبابه اشیاء کوچک را می گیرد.

بیشتر بدانید: رشد آگاهی هوش در کودکان از نوزادی تا خردسالی

توسعه ادراکی

حدت بینایی؛ آنها بلافاصله پس از تولد به تغییرات درخشندگی حساس هستند و این حساسیت در دو ماه اول به سرعت ایجاد می شود. نوزادان تازه می توانند اجسام دور را به وضوح ببینند. در چهار ماهگی، آنها می توانند مانند یک بزرگسال عادی ببینند.

ادراک شکل؛ مشخص شده است که نوزادان بین ۵ تا ۷ هفتگی بیشتر به چشم می نگرند. بنابراین، تماس چشمی با نوزاد نقش مهمی در ایجاد پیوند اجتماعی بین نوزاد و مراقب دارد.

عدم تغییر ادراکی؛ نشان داده شده است که نوزادان دو ماهه به ادراک ثبات شکل و نوزادان ۴ ماهه به ادراک ثبات رنگ رسیده اند. درک عمق؛ تصور می شود که بعد از ۱.۵-۲ ماهگی در نوزادان ایجاد می شود.

 مفهوم شیء؛ اولین شواهد از ماندگاری جسم حدود دو ماه ظاهر می شود. زمانی که اسباب بازی نشان داده شده به نوزاد پنهان می شود، او بسیار تعجب می کند.

ادامه مطلب توسعه ادراکی

و رفتار جستجوگر کودک نوزاد شما  حدودی در ماه ششم دیده می شود. جستجو برای شیئی که کاملاً دور از دید است بین ۸-۱۲ ماه توسعه می یابد.

حس شنوایی؛ نشان داده شده است که نوزادان تازه متولد شده قادر به شنیدن با دقت نزدیک به بزرگسالی هستند.

در ادراک گفتار؛ نوزادان بسیار جوان می توانند صداهای گفتار را تشخیص دهند در واقع، قبل از اینکه نوزادان حتی چهره والدین خود را ببینند، به نظر می رسد که می توانند آنها را از صدای خود بشناسند.

حس بویایی و چشایی؛ نوزادان تازه متولد شده می توانند بوها را تشخیص دهند، اما حس بویایی آنها تا سن ۶ سالگی کامل می شود. نوزادان تازه متولد شده به مزه هایی مانند شیرین، ترش و فلفلی حساس هستند و می توانند بین آنها تمایز قائل شوند.

توسعه اجتماعی و عاطفی

مفهوم اساسی در بحث روابط اجتماعی «پیوست» است. مفهوم “ارتباط” به عنوان یک زنجیره عاطفی بین دو نفر توضیح داده می شود. در فرآیند ایجاد پیوند بین والدین و فرزندان دو مرحله وجود دارد:

مرحله اول: پیوندهای اول (از دیدگاه مادران) – پیشنهاد می شود که یک دوره بحرانی در شکل گیری پیوندی که مادران نسبت به فرزندان خود احساس می کنند وجود دارد که دوره بلافاصله پس از تولد است.

مشخص شده است که مادرانی که در این دوران نوزاد خود را با در آغوش گرفتن آنها دوست دارند، بیشتر به فرزندان خود وابسته هستند.

مرحله دوم: ادغام رباط ها. – الگوهای رفتاری به شکل درهم تنیدگی و پیوند متقابل بین والدین و نوزاد در هفته ها و ماه های اول مشاهده می شود. ایجاد یک پیوند واقعی به زمان و آزمایش نیاز دارد.

همانطور که این روند با آرامش پیش می رود و والدین شروع به درک نیازهای فرزندان خود می کنند، وظیفه والدینی رضایت بخش تر می شود و پیوند آنها با نوزادشان قوی تر می شود.

در واقع نقش والدین در رشد شخصیت کودک مهم می باشد.

رشد کودک

رشد کودک

ادامه مطلب توسعه اجتماعی و عاطفی

در مطالعات مشخص شده است که پیوندهای پدران با فرزندانشان شبیه به مادران است، اما چند ماه پس از تولد، پدران نقشی متفاوت از مادر بر عهده می گیرند. مشاهده شده است که مادران نه تنها از فرزندان خود مراقبت می کنند، بلکه بیشتر با آنها صحبت می کنند،

 آنها را بیشتر در آغوش می گیرند، محبت بیشتری نشان می دهند و با آرامش بیشتری ارتباط برقرار می کنند. مشاهده شد که پدران بیشتر درگیر درگیری فیزیکی با فرزندان خود و انجام بازی های بیشتری بودند و مشخص شد که این امر در الگوی تعامل با نوزاد چندان مؤثر نبود.

ایجاد پیوندهای کودک با والدینش

در طول ۳-۴ ماه اول، نوزاد بدون تبعیض به افراد واکنش نشان می دهد. بین ۳ تا ۵ ماهگی نوزاد چهره ها را از هم تشخیص می دهد و فرد آشنا به راحتی کودک را آرام می کند.

۱۱-۱۲ ماهگی، نوزاد معمولاً به یک نفر و معمولاً مادر متصل می شود. بین ۶-۸ ماهگی، اضطراب جدایی از فردی که به او وابسته است شروع می شود. ترس از رفتار غریبه نوزاد بین ۸ تا ۱۲ ماهگی واکنشی است که این ارتباط را ثابت می کند.

تأثیر واکنش های مادر بر تعامل با فرزندان

احساس اعتماد مادر. مادران ناامن اغلب یا شیوه مراقبت و آموزش فرزندان خود را به طور مکرر تغییر می دهند، یا از روال بدون انعطاف پیروی می کنند زیرا این روال احساس امنیت را ایجاد می کند که آنها ندارند. چنین رفتارهایی باعث بی اعتمادی کودکان می شود.

میزان درک مادر از ویژگی ها و نیازهای نوزادش؛

مشاهده شده است که نوزادانی که در تعامل هماهنگ با مادران خود هستند، نسبت به محیط خود علاقه بیشتری نشان می دهند و کمتر ترسو هستند و نوزادانی که واکنش بیشتری نسبت به نوزادشان نشان می دهند، به راحتی خواسته های خود را برآورده می کنند.

مشخص شده است که نوزادانی که رابطه اجتماعی مثبتی با مادران خود دارند نسبت به کشف محیط و اشیاء جدید بازتر هستند. اما حساسیت بیش از حد مادر به کوچکترین ناله کودک و واکنش بیش از حد به کوچکترین ناله کودک باعث ایجاد پیوند همزیستی بین مادر و کودک می شود که مانع از رشد شخصیت مستقل کودک می شود.

مواردی که گفتار کودکتان را به تاخیر می اندازد

-تضاد عاطفی، مانند کمبود عشق

-اختلاف، کودکانی که در محیطی بزرگ می شوند که از زبان برای مشاجره مداوم استفاده می شود.

-زیاده روی، در این نوع محیط فرصت کافی برای صحبت به کودک داده نمی شود.

-بی تفاوتی

نتیجه گیری رشد کودک

همانطوری که مطالعه کردید رشد کودک دارای فرآیند هایی است که می توان گفت از دوره نوزادی شروع می شود که به هر کدام از مهارت ها مثل مهارت ادراکی ، توانایی حرکتی ، توسعه اجتماعی – عاطفی و… بیان نمودیم که با خواندن هر کدام از این موارد می توانید به درک درستی از فرآیند رشد کودک برسید.


مقالات مرتبط

راهکارهای اساسی تقویت هوش نوزاد | راهکارهای پرورش و رشد هوش نوزادان

هوش کودک

تست هوش کودک

مرکز استعدادیابی کودکان

۵/۵ - (۴۳ امتیاز)

نوشته رشد کودک اولین بار در مرکز هوش کودک نیک. پدیدار شد.