تست هوش ریون یا آزمون هوش ریون یکی از تستها و شیوه های معمول جهت سنجش میزان هوش بهر ، IQ در دنیا است.
در ایران هم سالیان طولانی است که آزمون هوش ریون جهت اندازهگیری هوش بهر ، IQ دانش آموزان در دورههای گوناگون سنی به کار گرفته می شود و یکی از ادوات و روشهای اصلی کارشناسان جهت سنجش IQ بچه ها در رده های سنی کوچک و بزرگ میباشد. این تست که در سال ۱۹۳۸ به وسیله ی پن روز و ریون تهیه و ایجاد گردیده است ، از ۶۰ پرسش تصویری و از ۵ مجموعهی ۱۲ تایی A , B , C , D ,E تدوین و ساخته شده است.
آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون که به گونهی تصویری عرضه میگردد یکی از مستندترین آزمونهای سنجش هوش اشخاص به شمار میآید که اصل و مبنای آن عرضه تصاویر تجریدی و ذهنی میباشد که در ضمن آن میزان هوش اشخاص اندازهگیری خواهد شد.
به سبب آسان بودن به کارگیری و تحلیل و تشریح آن و همچنین وابسته نبودن آن به کلام و تواناییهای گفتاری و مطالعه و نوشتن افراد ، آزمونهای ماتریس از استفادهی میسر و قابل اجرای وسیعی برخوردارند. آزمون هوش ریون سیاه و سفید ، همچون آزمون سنجش هوش در جامعهای کلی ، هم برای افراد بزرگسال و هم بچه ها و نوجوانان ، جهت تست هوش آزمایی برای استخدام های کاری و جهت سنجش کلینیکی نظیر اوتیسم مورد استفاده قرار میگیرد.
آزمون روان سنجی ریون جهت سنجش هوش بهر رده ی سنی ۵ تا ۶۵ سال تهیه گردیده اما مطلوبترین استفاده از تست هوش ریون برای ردهی سنی ۱۰ تا ۱۸ سال میباشد ، از این رو تست هوش آزمایی ریون جهت اندازه گیری رشد و نموی مغزی بچه ها در ردههای سنی دبستان تا دبیرستان بهترین کاربرد را دارد. در آزمون ماتریس پیشرونده برای کودکان برخلاف آزمون هوش ریون سیاه و سفید بزرگسالان از تصاویر و پرسشهای رنگی مختلفی جهت گیرایی و جذابیت فراوانتر استفاده شده است.
آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون برای نوجوانان :
در آزمون هوش ریون برای نوجوانان غالباً ۶۰ پرسش تصویری در دسترس فرد قرار گرفته که این سوالات تصویری معمولاً از نوع اشکال هندسی می باشد. بعد از جواب دهی به پرسشها ، میزان بهره هوشی ، IQ شخص معین و اعلام می گردد.
در آغاز آزمون ، پرسشهای آسانتری طراحی شده و اندک اندک پرسشها دشوارتر و مشکلتر خواهد شد. بدین سبب است که این آزمون اغلب برای اشخاص ردهی بیشتر از ۸ سال مورد استفاده و مطلوبتر می باشد. هر قسمت از پرسشها غالباً یک شکل ناتمام است که میبایست به وسیله انتخاب شخص کامل گردد. هنگامی که قسمت صحیح شکل کشف و انتخاب شد آن را در قسمت مورد نظر جای داده و بدین گونه ، پرسشها کامل و پایان مییابد.
تست هوش ریون برای بزرگسالان :
آزمون هوش ریون با ماتریس پیش رونده ، یک تست هوش سنجی تحلیلی میباشد که به صورت وسیعی کاربرد داشته و از درجه امتیاز و برجستگی بالایی برخوردار است.
ولی این مسئله تایید گردیده است که آزمون ریون متقضی اشخاص بزرگسالی که به صدمات مغزی مبتلا می باشند نبوده و برای آنان استفادهای نخواهد داشت چرا که آزمایشهای کلینیکی روشن ساخته اند که تست هوش ریون در اشخاص دچار صدمه مغزی برآیند فراخوری نداشته و اطلاعات درستی را ارائه نخواهد داد. بعد از ساماندهی برآیندها و آنالیز آنها ، همه ی نکات مطرح می گردد و درستی و سندیت آن برای فرد تشریح و تفسیر خواهد شد. بدین سان ، حاصل و نتیجه این آزمون هوش سنجی تا حد زیادی کارآمد بوده و ارزیابی دامنهی خطای آن در درجهی پایینی قرار گرفته است.
انجام آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون :
این ماتریسها یا مجموعه تصاویر تجریدی و ذهنی یک پیوستگی سنجیده و استدلالی را ایجاد میکنند و با سطح سختی و پیچیدگی رو به بالایی طراحی شدهاند که بهره هوشی اشخاص را به نحو مطلوبی به چالش خواهند کشاند. این آزمون هوش سنجی ، تست و شیوهای جهت سنجش کارکرد و بازده غیرزبانی ، تجریدی و بینش اشخاص است که روال هدفمندی را پی میگیرد تا به مقصود مورد نظر دست یابد.
جهت انجام آزمون ریون یا تست هوش ریون نخست مثالها و مدلهایی از پرسشهای تصویری به جهت ارشاد و آشنایی فرد با روال آزمون به وی نشان داده میشود تا به شیوهی کشف و انتخاب جواب درست واقف گردد. آنگاه از وی تقاضا میشود تا در چارچوب زمانی مشخص شده جوابهای صحیح را کشف و انتخاب نماید. ۶۰ پرسش تصویری آزمون هوش ریون به این صورت است که باید از بین ۸ تصویر مجزای ارائه شده ، تصویر و گزینهای را گزینش نموده که تصویر ماتریس پرسش موردنظر را کامل نماید. پرسشها و جوابهای ارائه شده تماماً به شکل غیرزبانی و تصویری است.
با استفاده از امتیازات و نتایج تحصیل شده از این تست هوش ریون میزان هوش بهر ، IQ آزمودنی مشخص و اعلام میشود. لازم به ذکر میباشد که سن شخصی که آزمون را انجام و کامل مینماید در سنجش میزان ضریب هوشی اهمیت بسیاری دارد. جواب آزمون دهنده به پرسشها چه صحیح و چه غلط ذکر گردد ، غالباً اشخاص با ضریب هوشی پایین قادر نیستند ۵ سوال نخست را پاسخ دهند.
اشخاص با ضریب هوشی میانه در پاسخ دهی به ۵ سوال نخست با دشواری مواجهه نمیشوند و جواب دهی غلط آنان از سوالهای دهم به بعد رخ میدهد و میان آنان اندک فردی یافت می شود که قادر باشد دو سوال پایانی را پاسخ دهند. اشخاص طبقه ی باهوش غالباً به بیشتر سوالات آزمون پاسخ صحیح خواهند داد.
اشخاص با انجام آزمون هوش ریون یا تست هوش ریون برطبق نمرات یا ضریبی که کسب مینمایند در هفت رده و گروه مختلف قرار می گیرند که عبارتند از:
- طبقهی نابغه با هوش بهر بیش از نمرهی ۱۲۷
- طبقه برهوش با هوش بهر بیش از نمرهی ۱۲۰
- طبقه باهوش با هوش بهر بیش از نمرهی ۱۱۰
- طبقه متوسط با هوش بهر بیش از نمرهی ۹۰
- طبقه متوسط رو به ضعیف با هوش بهر بیش از نمرهی ۸۰
- طبقه مرزی با هوش بهر بیش از نمرهی ۷۳
- طبقه عقب مانده و مرزی ضعیف با هوش بهر کمتر از نمرهی ۷۳
نکاتی در خصوص تست هوش ریون
- تست هوش سنجی ریون یک هوش آزمایی تخمینی و برآوردی می باشد و میزان و طراز بهره هوشی ، IQ را مورد سنجش قرار میدهد. از این رو نبایست در ارتباط با نمرات و برآیند آن برخورد و رویکردی متعصبانه و تبذیری داشت.
- این سنجش هم به گونهی انفرادی و هم به صورت جمعی قابل اجرا خواهد بود.
- محدودهی زمانی جهت جوابگویی به همهی پرسشها ۴۵ دقیقه لحاظ شده است که بعد از پایان وقت مقرر دیگر آزمون از اعتبار برخوردار نیست. از این رو احتیاج به اجرای دوبارهی تست در زمانی دیگر خواهد بود.
- آزمون هوش سنجی ریون یا تست هوش ریون از میان انواع آزمونهای بااعتباری نظیر بینه و وکسلر ، به سبب انطباق و هم پایگی باطنی بایسته پرسشهای آزمون از اعتبار بسیاری بهرهمند است که با بهرهگیری از قواعد و معیارهای بایسته و آنالیز آماری پرسشها و ارزیابی آنها بهره هوشی آزمودنی به دست میآید. افزون بر این میان آزمون هوش ریون و استعدادها و مهارتهای هوشی و تجریدی شخص وابستگی فراوانی وجود دارد.
- در آزمون ریون یا تست هوش ریون و فازهای اجرای آن ، هیچ نوع مرکزیتی بر تفاوتهای فرهنگی و نژادی و اجتماعی وجود نداشته از این رو در این آزمون هوش سنجی فقط ، فاکتور وراثتی هوش ، بدون لحاظ نمودن مکان و جو و وضعیت زندگی و یا فرهنگ افراد ، مورد سنجش قرار میگیرد.
- مضمون پرسشهای آزمون هوش سنجی ریون یا تست هوش ریون متضمن تحلیل و استنباط فکری جهت یافتن کلیات و استدلال غالب و موجود بر پیوستگیهای قسمتهای مختلف الگوهای ماتریسهاست ، از این رو این آزمون اساساً هوش سیال را مورد سنجش قرار میدهد. (این هوش توانایی و قابلیتهای فراگیری باطنی و فطری هر شخص میباشد که به معلومات ، مدرک تحصیلی و سابقه و وضعیت اشخاص ارتباطی ندارد.)
- یکی از مراحل اصلی و بااهمیت در اجرای آزمونهای هوش سنجی تحلیل و امتیازدهی آنها میباشد. در اجرای هر آزمون هوشی قواعد و مقیاسهای ویژهای حاکم است که میبایست به طور دقیق در زمان اجرای آزمون رعایت گردد. از سوی دیگر عملکرد و حاصل تست هوش ریون میبایست به وسیلهی یک شخص کارشناس که در این زمینه تجربه و دانش لازم را دارد آنالیز گردد. در صورتی که این آزمونها با کوچکترین نقص و یا بدون علم لازم اجرا گردد حاصل و بازده آن نامعتبر و ناموثق خواهد شد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد تست هوش کودک به این صفحه مراجعه نمایید.
کودک باهوش | ویژگی های کودک باهوش | تربیت کودک باهوش
هوش کودک