روان شناسی نقاشی کودکان موضوع این مطلب آموزشی است. جهت روان شناسی نقاشی کودکان خود می توانید این مطلب آموزشی را بخوانید.
غالباً مهیا ساختن اسباب و منابع و موقعیت جهت رشد و پرورش فیزیکی و بدنی هر چه خوب تر کودکان راحت تر و سریع تر از شیوه ها و تکنیک هایی جهت کسب توفیق و کامیابی در رشد و تقویت ذهنی و روانی و روحی آنان می باشد. زیرا رشد فیزیکی و بدنی کودک براساس منحنی رشد فیزیکی و توجهات پزشکی به طور کامل قابل مشاهده است و هر نوع بروز نقص و اختلال در ادامه و استمرار آن قابل جبران خواهد بود در صورتی که هر نوع آسیب و اختلال در رشد ذهنی و روانی کودک به ویژه در ابتدای زمان صورت پذیری و بنیان گذاری شخصیت نتایج بدی را در زندگی آتی و میزان توفیق و شکست ها و تعاملات وی به دنبال دارد که در حالات اندکی قابل جبران می باشد و شاید ممکن است هرگز قابل بازبینی و جبران نباشد.
بر اساس عقیده روان شناسان و متخصصان شکل گیری شخصیت کودک از آغاز تولد شروع می شود. یک نوزاد از آغاز تولد خود عشق و علاقه و هربانی را احساس و می فهمد اما قادر نیست آن را بروز دهد و فقط از راه انتقال حسی آن را بروز خواهد داد. تا سن دو سالگی شخصیت کودک از نظر صفات ذاتی و سرشتی تکمیل شده و بعد از آن اثرگذاری فضا و محیط اطراف و افراد پیرامون در پایه ریزی صفات اکتسابی نقش خواهند داشت.
کودک پس از دو سالگی احتیاجات جسمانی و مادی خود را بازگو می کند ، در صورتی که از بازگویی احتیاجات و امیال روحی و روانی و معنوی خود ناتوان می باشد و این خواسته ها را به شکل اعمال و کارهای دیگر به طور غیر مستقیم نشان خواهد داد.
غالباً کودکان را به وسیله بازی ، صحبت و نقاشی می توان شناخت. به بیانی نقاشی گفتار درونی کودک می باشد. آنالیز نقاشی کودکان به ما یاری می رساند تا به جهان درونی او آگاه شده و از آن شناخت پیدا کنید که چه احتیاجات و خواسته هایی دارند.
خط خطی کردن برگه ی دفتر به وسیله کودک اغلب برای والدین بی معنی است. اما در حقیقت کودک از خط خطی کردن برگه قصد و هدف بخصوصی دارد. البته این مساله اغلب به رده ی سنی کودکان ارتباط دارد و منظور و معنای این خطوط به فاکتورهای شخصی و رشدی هر فرد وابسته است. تباین و تمایز شخصی از همان اوایل آشکار می شود و برای این که زمان خط نگاری پیش از نقاشی نمادی می باشد ، از این رو چیزی که در این زمان ظهور می یابد خودآشکاری کودک در برابر واقعیت بیرونی یک مسئله عمومی است.
این خط نگاری ها به شکل های گوناگون و یا با حساسیت و نکته بینی یا در بخش کوچکی از برگه و یا در همه ی صفحه با خطوط پیوسته و یا برشی و با شکل ها و رنگ ئهای متفاوت و گوناگونی پدیدار می شوند که تماماً با یکدیگر متفاوت می باشند و نمایانگر شخصیت کودک از لحاظ سرشت و خلق و خو می باشد. آن چیزی که کودک به شکل خط خطی ارائه می کند به لحاظ تکاملی هم با یکدیگر متفاوت خواهند بود.
در سنین بعد از سه سالگی خط نگاری های کودک تنها جهت سرگرمی و لذت و حرکت دادن مداد روی برگه نیست و علاقمند است هیجانات درونی خود را در رابطه با تجارب روزمره ای که کسب کرده است بازگو و نمایان سازد. اندک اندک با بالا رفتن سن کودک این خط ها به شکل های گوناگون تغییر می یابند که هر کدام نشانگر یک بعد از جوانب شخصیتی کودک است.
خط خطی کردن کودکان در سنین پایین یک امر طبیعی و رایج به حساب می آید و آنان تلاش می کنند با نقاشی کردن هیجانات و احساسات درونی خود را نشان دهند. ولی در صورتی که کودک این عمل را در سنین بیشتر تکرار کند واضح است که از طریق این خط نگاری ها قصد دارد تنفر ، بیزاری و عصبانیت خود را بروز دهد.
تشخیص میزان اعتماد به نفس کودک از روی نقاشی ( روان شناسی نقاشی کودکان )
در صورتی که کودک همه ی صفحه ی کاغذ را توسط نقاشی کامل کند مشخص می شود که دارای اعتماد به نفس خوبی می باشد و وجود خود را بین خانواده حس می کند. ولی در صورتی که کودک فقط بخشی از صفحه برگه را نقاشی کند دارای اعتماد به نفس پایینی است.
آیا بچه هایی که یک یا چند نفر از افراد خانواده را در حین نقاشی حذف می کنند هدف و منظور خاصی دارند؟
بله چرا که بچه ها هر اندازه یکی از افراد خانواده را به خود نزدیک تر ترسیم نمایند قصد دارند علاقه و تمایل خود را در ارتباط با آن شخص نمایان سازند ولی هر اندازه آن شخص را از خود دورتر نقاشی کنند و یا هیچ وقت او را نقاشی نکنند نمایانگر تنفر و بیزاری کودک در ارتباط با آن شخص است.
به علت تمایل و علاقه اغلب والدین به ابعاد روان شناختی نقاشی کودکان و حائز اهمیت بودن این موضوع به ارزیابی و مطالعه محتوا و معنای نقاشی کودکان به طور مختصر خواهیم پرداخت. بدین جهت به ارزیابی و تحلیل چیزهایی که به صورت رایج در نقاشی بیشتر کودکان وجود دارد و مشابه است نظیر خورشید و ماه ، زمین و آسمان ، حیوانات ، اتوموبیل و … خواهیم پرداخت.
خورشید و ماه در روان شناسی نقاشی کودکان
خورشید نمایانگر شادی ، امنیت ، قدرت و حرارت و به عقیده کارشناسان به معنی پدر می باشد. زمانی که ارتباط کودک و پدر مطلوب باشد کودک خورشید را به صورت درخشان و در حال تابیدن نقاشی می کند و هنگامی که ارتباط آن دو خوب نباشد خورشید را در پس کوه پنهان می سازد. ماه علامت نیستی می باشد. کودکان در نقاشی خود مرگ را با ماه معنا می کنند و می کشند.
آسمان و زمین در روان شناسی نقاشی کودکان
آسمان نشانه وحی ، رهایی و خلوص می باشد اما زمین نشانه امنیت و پایداری است. بچه ها پس از سنین ۵ سالگی که شروع فهم ادله ی عقلانی می باشد به ترسیم نقاشی زمین هم خواهند پرداخت.
ماشین در روان شناسی نقاشی کودکان
در جوامع جدید ماشین به معنی قدرت می باشد. بدین سبب در نقاشی اغلب پسر بچه ها ماشین بسیار به چشم می خورد. به عقیده کارشناسان اولویت دادن ترسیم اتوموبیل در این مقطع فی نفسه نمایانگر وابستگی فرد به جهان و زندگی بیرونی و ماشینی می باشد. مسلماً این موضوع به سن ، فاکتورهای فکری و روانی ، فرهنگ و … کودک مرتبط است.
حیوانات در روان شناسی نقاشی کودکان
در این مورد سبک زندگی و فرهنگ و منطقه ی زندگی خانواده نقش بسیار فراوانی دارد. برای نمونه کشیدن نقاشی حیوانات مختلف برای کودکان روستایی امری عادی و رایج است. اما در صورتی که کودک با حیوانات ارتباط نداشته باشد و یا در دسترس وی حیوانی وجود نداشته باشد عکس حیوان در نقاشی وی اهمیت ویژه ای می یابد. بعضی اوقات امکان دارد کودک به سبب حس تحقیر و گناه و نداشتن شهامت بروز آن ، احساسات خود را به شکل حیوان خاصی بروز دهد. ترسیم حیوانات درنده و وحشی به معنی فشارهای روحی و روانی پنهان و درونی کودک می باشد.
به طور کلی پدران و مادران می بایست دقت کنند که آنالیز و بررسی نقاشی کودکان امری حساس و ظریف می باشد. زیرا یک امر کاملاً تجربی و تخصصی می باشد که شما قادر نیستید نظر مسلم و واضحی درباره ی آن بدهید.
همواره کودکان را به نقاشی کشیدن ترغیب نمایید ولی از اجبار آنان بپرهیزید. اجازه دهید بچه ها با علاقه خود سوژه نقاشی را گزینش و ترسیم کنند. کودکان می بایست در حین نقاشی اختیار عمل و آزادی تام داشته باشند. می توانید در آخر از فرزند خود تقاضا کنید که در خصوص نقاشی ترسیم شده خود برای شما صحبت کند. این نوع معلومات می تواند به آنالیز نقاشی کودکتان و به دنبال آن شناخت شما نسبت به شخصیت کودکتان یاری برساند.
موضوع مرتبط :
آموزش کودکان به نقاشی ، موسیقی ، زبان دوم ، خلاقیت و ورزش
هوش ریاضی- منطقی کودکان چیست و چگونه تقویت می شود
بازی‌هایی برای پرورش هوش هیجانی در کودکان
نقش والدین در کشف استعداد کودکان
تربیت کودک ۳ ساله چگونه است؟ نکات تربیت کودکان سه ساله را بخوانید
روش های پرورش خلاقیت در کودکان و آموزش خلاقیت به کودکان
کودک باهوش | ویژگی های کودک باهوش | تربیت کودک باهوش
کاردستی خلاقانه | آموزش تهیه انواع کاردستی
۷ تکنیک برای تربیت کودک باهوش
روان شناس خوب چه کسی است؟ ویژگی های روان شناس حرفه ای
سنجش هوش و استعداد
تست هوش کودک
نوشته روان شناسی نقاشی کودکان اولین بار در مرکز تحقیقات هوش نیک. پدیدار شد.
